2019-12-04

Tekstylia bardziej odpowiedzialne, czyli jak konsumenci postrzegają przyszłą modę  - nowe wyzwania dla przemysłu tekstylnego

Tekstylia i odzież są podstawową częścią codziennego życia i ważnym sektorem w globalnej gospodarce. Trudno wyobrazić sobie świat bez tkanin. Ubrania noszą prawie wszyscy, prawie cały czas, a dla wielu są ważnym wyrazem indywidualności. Globalnie przemysł odzieżowy o wartości 1,3 bln USD zatrudnia ponad 300 milionów osób w całym łańcuchu wartości. Sama produkcja bawełny stanowi prawie 7% całego zatrudnienia w niektórych krajach o niskich dochodach.

Odzież stanowi ponad 60% wszystkich sprzedawanych tekstyliów. W ciągu ostatnich 15 lat jej produkcja wzrosła prawie dwukrotnie, napędzana przez rosnącą populację klasy średniej na całym świecie i wzrost sprzedaży na mieszkańca w dojrzałych gospodarkach. Ten ostatni wzrost wynika głównie ze zjawiska FAST FASHION „szybkiej mody”, z szybszym wprowadzaniem nowych stylów, zwiększoną liczbą oferowanych kolekcji rocznie i często niższymi cenami.

Branża modowa jest jedną z największych i najbardziej zasobochłonnych branż. Przemysł tekstylny odpowiada za 8% emisji gazów cieplarnianych (to więcej, niż wszystkich lotów międzynarodowych i żeglugi morskiej łącznie), 20% zanieczyszczenia wód przemysłowych na całym świecie, a pracownicy napotykają problemy, takie jak niebezpieczne warunki pracy i niskie płace.

Zrównoważony rozwój musi być priorytetem mody
Obecnie to sami konsumenci oczekują, że marki modowe będą zaniepokojone kwestiami środowiskowymi, społecznymi i etycznymi oraz że będą postępować zgodnie z ideą zrównoważonej gospodarki. Użycie hashtagu #sustainablefashion w mediach społecznościowych zwiększyło się pięć razy w ciągu ostatnich trzech lat. Choć względy zrównoważonego rozwoju na razie są postrzegane bardziej jako warunek wstępny niż czynnik decydujący o decyzjach zakupowych, ale stanowi to silny sygnał dla branży. To tylko kwestia czasu zanim odpowiedzialne praktyki staną się kluczowe dla czynników decyzyjnych przy zakupie produktu.

Nie chodzi już o to czy należy poprawić zrównoważone praktyki biznesowe, ale o to, ile czasu upłynie zanim konsumenci przestaną kupować od marek, które nie działają w sposób odpowiedzialny. Jednak sama branża nie może czekać aż konsument zrobi pierwszy ruch - to do liderów wśród producentów mody należą dziś kroki w kierunku przejścia na zrównoważony przemysł.

Pierwsze z nich zostały już podjęte na sierpniowym szczycie G7, gdzie wielkie firmy odzieżowe (150 marek, np. Nike, Gucci, Chanel) podpisały „Pakt o modzie”, który na zlecenie francuskiego prezydenta Emmanuela Macrona opracował Francois-Henri Pinault, prezes koncernu modowego Kering. Zakłada on wprowadzenie dużych zmian w celu eliminacji emisji gazów cieplarnianych, wynikającej z procesów produkcyjnych. Czas jest na to do 2050 roku. Istotną rolę gra też podtrzymanie bioróżnorodności ekosystemów oraz zredukowanie użycia tworzyw sztucznych, co przyczyni się do ochrony oceanów, jak i  zlikwidowanie zanieczyszczenia wody barwnikami tkanin, pestycydami (z upraw bawełny), czy chromem (używanym do garbowania skóry), np. poprzez używanie wody produkcyjnej w obiegu zamkniętym (gospodarka cyrkularna).

Światowi liderzy sektora fast fashion już implementują zrównoważone rozwiązania do swojej codziennej działalności. H&M testuje na rodzimym rynku w Szwecji nowe modele biznesowe, które pozwalają na wydłużenie cyklu życia produktu. Levi Strauss & Co. ogłasza odważną, nową strategię działań w dziedzinie klimatu, która obejmuje ambitne cele dotyczące ograniczenia emisji dwutlenku węgla w obiektach będących własnością i eksploatowanych  przez firmę, jak i  w całym swoim globalnym łańcuchu dostaw. Inditex w swoich markach (ZARA, MANGO) oferuje ubrania z włókien z upraw o zrównoważonej produkcji czy wytworzone z tych pochodzących z recyklingu.

Jak na tle globalnego ruchu dla zrównoważonych tekstyliów plasuje się polski przemysł tekstylny?
Czy polscy producenci są gotowi na zmiany w zachowaniach zakupowych konsumentów związanych z dbałością o środowisko i zrównoważonym rozwojem? Jakie modele biznesowe i rozwiązania systemowe mogą wdrożyć do bieżącej działalności, by nie stracić swojej przewagi na rzecz odpowiedzialnej społecznie, a przede wszystkim środowiskowo konkurencji z zachodu?

Zagadnienia dotyczące zrównoważonego rozwoju przemysłu włókienniczego, ale nie tylko, były dyskutowane przez ekspertów w trakcie debaty organizowanej przez Łukasiewicz - Instytut Włókiennictwa: „W kierunku czwartej rewolucji przemysłowej w branży tekstylnej i odzieżowej - Współpraca nauki i biznesu w zakresie innowacji i badań kluczem w budowaniu przewagi konkurencyjnej”.

Debata odbyła się 22 listopada 2019 r., podczas targów Fast Textile w PTAK EXPO w Nadarzynie, w ramach Forum Tekstylnego.

Łukasiewicz – Instytut Włókiennictwa / www.iw.lodz.pl